|
Słownik
Doc. dr hab. n. med. Małgorzata J.M. Nowaczyk
Departments of Pathology & Molecular Medicine and Pediatrics McMaster University
Genealoga Podręczny Słowniczek Medyczny
czyli
Jak przetłumaczyć zapisy z Liber Mortuorum
* dodatkowe informacje znajdują się w artykule towarzyszącym
| A |
|
| abiit |
zmarły (abitus/abita est - zmarł/zmarła) |
| abortus |
poronienie |
| aeger |
chory |
| aegrotus |
chory, cierpiący |
| aetas/aetatis |
wiek |
| agonia |
skurcze |
| agrrippo |
grypa lub zapaleni płuc |
| algesco |
śr. bezpłodność; później - zaziębienie |
| antesuscepto* |
przed porodem |
| annosus |
stary |
| anus |
1. rz. staruszka, 2. przym. wiekowy |
| apoplexia* |
udar mózgu |
| apothecarius |
aptekarz |
| archiater |
główny lekarz (np. króla lub cesarza) |
| asthma |
astma |
| avitus |
wrodzony lub pochodzący od dziadka |
|
|
| B |
|
| balbus |
jąkała |
|
|
| C |
|
| cadaver |
denat, ciało zmarłego |
| cancer |
rak |
| caput |
głowa (capitis - głowy) |
| cardiacus |
sercowy |
| casus |
wypadek, powód |
| catarrhus |
katar, nieżyt |
| causarius |
inwalida, żołnierz zwolniony od służby wojskowej z powodu urazu na polu bitwy |
| cholera* |
cholera lub żółtaczka |
| cholericus |
żółtaczka (o kolorze skóry) |
| chirurgus |
chirurg |
| cerebrum |
mózg (cerebri - mózgu) |
| cimeterium |
cmentarz |
| coelus* |
kolka brzuszna |
| coemeterium |
cmentarz |
| combustio |
oparzenie |
| combustum |
oparzone miejsce (combustura) |
| concepta est |
ciężarna |
| conceptus |
płód |
| consanguinitas |
krewni |
| consumptio (-n) |
suchoty, gruźlica |
| consenesco |
starzeć się |
| contagio |
choroba zakaźna |
| contagiousus |
zaraźliwy |
| convulsio* |
drgawki, atak padaczki |
| cordis |
serce |
| corpus |
ciało (corporis - ciała) |
| cranium |
czaszka, głowa |
| crapula |
pijaństwo |
| crup |
krup |
| cruditas |
niestrawność |
| cunnus |
kobiece narządy płciowe |
| curator medici |
lekarz |
|
|
| D |
|
| debilitas |
choroba, słabość |
| decessit |
zmarł/a |
| decessus |
śmierć |
| deflorata |
pozbawiona dziewictwa |
| defuit |
odszedł (w sensie zmarł) |
| defunctus, - a |
zmarły/zmarła |
| defungitur |
umierać |
| delirus, -a |
obłąkany, szalony |
| demens |
niepoczytalny |
| denatus |
zmarły |
| denatus est |
zmarł |
| denicalis |
odnoszacy się do zmarłych, np. ferie d. - dni zaduszne |
| didymus |
bliźniak |
| dies vitae |
wiek |
| diphteria |
dyfteryt |
| dolor |
ból |
| dysentery* |
biegunka, czerwonka |
| dyspnea* |
duszności |
|
|
| E |
|
| ebrietas |
pijany/pijaństwo |
| ecclampsia* |
rzucawka |
| edentarius |
bezzębny |
| effligo |
zabić uderzeniem |
| egressus |
egressus animae e corpore - wyjście duszy z ciała |
| empicus |
choroba płuc |
| enervis |
bezsilny, wyczerpany |
| eructo |
wymiotować |
| exspiro |
umrzeć |
| extrema unctio |
ostatnie namaszczenie |
| extremum |
śmierć; in extremis - na łożu śmierci; in extremi agere - dogorywać |
|
|
| F |
|
| febris* |
gorączka; także febra, malaria, zimnica |
| febris nervosa |
wysoka gorączka, gorączka z konwulsjami |
| febris hectica |
g. trawiąca |
| febris callida |
g. przewrotna |
| febris maligna |
g. złośliwa, spowodowana ciężką, często śmiertelną chorobą |
| febris puerperia |
g. połogowa |
| febris putrida |
g. cuchnąca (zgorzel, gangrena) |
| fecunda |
ciężarna |
| femina |
kobieta |
| fetus |
płód |
| fluxus/flusor* |
upływ; biegunka |
| f. sanguineus |
biegunka z krwią, czerwonka |
| f. sanguinis |
upłw krwi, wykrwawienie się |
|
|
|
|
| G |
|
| gemellus |
bliźniak |
| geminus |
bliźniak |
| grandaevus |
sędziwy |
| gravida |
ciężarna |
| guttur |
gardło, tchawica |
|
|
| H |
|
| herbarius |
zielarz |
| homicidium |
morderstwo |
| humatio |
pochówek |
| hydropsis/hydrops* |
puchlina wodna |
| hydrops capitis |
wodogłowie |
| hydrops ventris |
wodobrzusze, puchlina brzuszna |
|
|
| I |
|
| icetricus* |
z żółtaczką |
| ictus* |
udar mózgu lub konwulsja; uderzenie |
| iecur |
wątroba, iecuris - wątroby |
| ignis |
ogień |
| ignem combustis/a |
oparzony/a ogniem |
| imbecillus |
słabość, omdlenie, niemoc |
| impraegnavit |
spowodował ciążę (zapłodnił) |
| impregnata |
zaszła w ciążę, ciężarna |
| incestus |
kazirodczy |
| incrementum |
przybytek, potomek |
| inedia |
głód, post |
| infans |
niemowlę |
| infectio |
zakażenie |
| infelix |
niepłodny |
| infirmitas |
osłabienie |
| inflam(m)atio |
zapalenie |
| inflatio |
wzdęcie |
| influenza |
grypa |
| inhumatus |
nie pochowany, nie pogrzebany |
| injuria |
krzywda, gwałt |
| insanitas |
niezdrowie, choroba |
| insanus |
szalony, umysłowo chory |
| insepultus |
nie pogrzebany |
| interitus |
zapalenie/nieżyt jelit |
| intestinus/intestina |
jelito |
| iuvenis/iuvena |
młodzieniec, dziewica |
|
|
| L |
|
| labes |
plamy, wypryski |
|
|
| M |
|
| maiores |
krewni wstępni dalszego stopnia, prarodzice |
| marasmus |
wyniszczenie |
| massa |
guz, narośl |
| medicus |
medyk, lekarz |
| morbus |
choroba |
| morbi |
choroby |
| mors |
śmierć |
| moritur |
zmarł |
| mortis |
zmarły |
| mort(u)us |
zmarły |
| munitus/a |
namaszczony/a |
|
|
| N |
|
| nativitas |
urodzenie |
| natus/nata est |
urodził/a się |
| natus/a |
wrodzony/a/e |
|
|
| O |
|
| obdormitus est |
zasnął (zmarł) |
| oberunt |
zmarli |
| obiit |
zmarł/a |
| obitus |
zmarł/a |
| obstetrix |
akuszerka |
| origo |
narodziny, pochodzenie |
| ortus |
syn |
| os, ossis |
kość |
| ossarium |
kostnica, urna na kości lub popiół |
| osseus |
kostny |
| ossifragium |
złamanie kości |
| ossilia |
zgrubienie kości |
|
|
| P |
|
| papula* |
pryszcz, wysypka |
| partus |
urodzony |
| pectus |
klatka piersiowa |
| periit |
zmarł |
| peritus |
zmarły |
| peritus est |
zmarł |
| pectus |
pierś, klatka piersiowa |
| pectoris* |
piersiowy, o klatce piersiowej |
| perfrictio |
przeziębienie |
| pestis |
zaraza, dżuma |
| phthisis |
suchoty, wyniszczenie |
| pituita |
flegma, katar |
| pleuritis |
zapalenie opłucnej |
| proflurium |
biegunka, rozwolnienie |
| postpartum* |
połogowy, popołogowy |
| posthumus |
pośmiertny |
| pox |
ospa |
| pregnata |
ciężarna |
| progenitus |
dziecko pierworodne |
| proles |
dzieci |
| puerperium* |
połóg |
| pulmo, pulmonis |
płuco, płuca (pulmonari - płuc) |
| pulmoni |
płucny |
| pustula |
bąbel, pryszcz |
|
|
| R |
|
| renum, renes |
nerka, nerki |
| reni |
nerkowy |
| rheumatismus |
reumatyzm |
| rubeola |
odra |
| rubella |
różyczka |
|
|
| S |
|
| sanguis |
krew |
| sanguinis |
o krwi |
| sanus |
zdrowie |
| sanctus/a |
zdrowy/a |
| scarlatina |
szkarlatyna |
| scorbutus |
szkorbut |
| scrofula* |
ropień gruczołów na szyi |
| senectus |
starzec |
| senex/senes/senius |
starzec |
| senica |
starucha |
| senilis* |
starczy; dementia senilis - otępienie starcze |
| senior |
starszy, osoba starsza |
| senium* |
uwiąd lub niemoc starcza; niemoc |
| sepelvi |
pogrzebać/pochować |
| sepulcrum |
pogrzebać/pochować |
| sepultura |
pogrzeb |
| siccus |
suchy; przen. trzeźwy |
| sinus |
piersi, łono |
| spasmus |
kurcze |
| spurius |
nieślubny, bękart |
| stomachus |
żołądek (stomachi - żołądka) |
| stranguria |
"smierdzący mocz", prawdopodobnie zapalenie pęcherza |
| struma |
wole |
| suicidium |
samobójstwo |
| surditas |
głuchy |
| suspendium |
powieszenie się |
|
|
| T |
|
| tabes |
suchoty, wycieńczenie |
| tetanus* |
tężec, szczękościsk |
| transitus est |
umarł |
| tremor |
drżenie, drgawki |
| trigemini |
trojaczki |
| tuber |
narośl, guz |
| tumor* |
narośl, guz |
| tumulatus |
pochowany |
| tumulo |
pogrzebać |
| tumulus |
kurhan, mogiła, grobowiec |
| tussis* |
kaszel |
| typhus* |
tyfus, dur brzuszny |
|
|
| U |
|
| ulcus |
wrzód |
| ulcerosus |
owrzodziały |
| unctio extrema |
ostatnie namaszczenie |
| uterus |
macica, łono; także: ciąża |
|
|
| V |
|
| variola/v. maior |
ospa prawdziwa |
| varicella |
ospa wietrzna |
| vena |
żyła |
| venetatus/a |
otruty/a |
| venter |
brzuch, żołądek (ventri - brzucha) |
| vermis |
robak |
| vesica |
pęcherz moczowy |
| vetustas |
sędziwy wiek, starość |
| violationis |
zgwałcenie |
| violator |
gwałciciel |
| virginalis |
dziewiczy |
| virgo |
dziewica, panna |
| vitam cessit |
przestał żyć |
| vivens |
żyjący |
| vomica |
wrzód, ropień |
| vomitus* |
wymioty |
| vulnus/vulnieris |
ranny |
Copyright © Małgorzata Nowaczyk
|